Jordan Peterson, Takım Elbise Üzerine- Türkçe Altyazılı

Andrew ve Tristan'ın, Ethan hakkında konuşmalarında Tristan, tam bir Amerikalı, Amerikalı gibi giyniyor dedi. Koca paçalı şortu, şişman, saçma şapkası.... Sonra aklımda bir şimşek çaktı, bazı şeyler yıllarca birikir, üst üste gelir ve sonunda birinin sözcü, bir olay bütün her şeyi yerine oturtur ya öyle; Steve Jobs'un kitabında Türkiye geçiyor, yatla tatile geliyorlar ve buradaki gençlere bakın hepsinde kot pantolonu var, dünyanın diğer ülkelerindeki gençlerden farkı yok diyor. Ürün falan satmak üzerineydi sanırım uzun süre geçti. Fakat doğru... Gençlerimiz Amerikan kültürünü gönüllü kabul edip, gönüllü sömürge haline geldi. Kızamıyorum çünkü hepimiz böyle olmadık mı? Dar paçalar, ovırsayz saçmalıkları...

Moğolistan, Kazakistan, Özbekistan vs gibi yerlerdeki gezginleri izliyorum; mis gibi doğal yemekler, bir porsiyonda 400 gram et olan şişer, kımız, kefir... Her şey var ama çocuklar yemekte ne yiyor? COCA COLA! Rusya'dan bazı yapımları izliyorum, ünlüler aynı Amerikalı gibi giyniyor...

Bütün dünya, Amerikanlaşmış durumda. Amerikan kültürü her yere baskın şekilde girdi. Çizgi filmlerle, filmlerle, müziklerle, youtuber'larıyla (saçma sapan işler yapan)... Olayı bilirsiniz, Türkiye'ye pizzacı açılıyor ama bizde mis gibi sulu yemekler var (gerçekten köklü ve sağlıklı bir yemek kültürümüz var), daha sonra kimse pizza yemiyor. Evde yiyorlar. Ülkeye hangi çizgi film geliyor? Ninja ninja ninja Törtılss... Ve Ninja Kaplumbağa çizgifilminden sonra çocuklar ailesine pizzacıya gitmek istediğini söylüyor. Kaldı ki ben de küçükken pizzaya önerirdim. İşte böyle böyle kültür değişir. Yumuşak güç.

**

Her zaman köylülerin şık olduklarından bahsederdim. Takım elbise (içinde cepken yani yelek var), kafada şapka... Yün veya doğal kumaştan takım. Belki son moda değil, kesinlikle pahallı da değil ancak temiz ve şık! Sabah çalıştıktan sonra, duş alıp, takım elbise giyip, köy kahvesine böyle gidiyorlar. Yüz yıllar boyunca Anadolu'da köylülere kötü gözle bakıldı. Şiirlere bakın, sözlere bakın. Atatürk bu yüzden "köylü milletin efendisidir" dedi. Hem köylülerin önemini biliyor hem de Türk köylüsüne hak ettikleri değeri veriyordu. Aradan onlarca yıl geçti, köylüler hâlâ Atatürk'e yaraşır şıklıkta giyniyorlar. Sonra bize bakıyorum, kıçımıza eşofman geçirip okula gidiyorduk! Ben çok gitmedim, genelde gömlekte giyerdim ama bir gün hocanın, bir genci kovduğunu gördüm. Şıpıdık parmak arası terlik, altında şort, yeni kalkmış, yüzünü yıkamamış, saç falan dağınık, üzerinde eşofman üstü... Rezil bir hâlde.... Böyle gelinmez diye gururunu kırmadan, usulca kovdu. Yani böyle gelmek de hoş değil ya da düğüne gider gibi gösteriş ve zenginlik göstermek için gelmek de hoş değil.

Şu anda öğretmenlere, memurlara bakıyoruz, onlar bile gerçekten çok vasat giyniyor. Evet pahalı olmasını geçtim ama gerçekten durumları yok mu? Bakın yoksul olup, çok şık giynenler var. Annem güzel giyinir ve herkes pahalı zanneder ama LC Waikiki'dir. Evet o bile pahalı oldu ama şık giyinmek için paradan çok daha fazlasına ihtiyacınız var. Tişört, kot, spor ayakkabıyı herkes giyer. Fakat takım, takımı da geçtim şık giyinmek için; görgünüz, kültürünüz, bilinciniz olmalı. Bu da zaman içinde, giyinerek, uğraşarak kazanılacak bir şey. Dolayısıyla bir yerden başlamalıyız. Ve memurlara, devlet görevlilerine de çeşitli anlaşmalar ile bu imkânları sunmalıyız! Neyse bu da başka bir konu.

**

Şahsen ben gömlek giymeyi tercih ediyorum. Seviyorum. Üniversitede bir kız bana, "ütülü gömlekle geliyordun, çok dikkatimizi çekiyordu" demişti. Kumaş pantolonu seviyorum, ütülü gömleyi seviyorum, cepken giymeyi de severim bol bol giyerim. İş nedeniyle de milletin kejuıl (casual) dediği tipte giyinmek zorunda kalıyoruz ama yeterince şık değil, rahat etmeyi severim. Askerde bota alıştım, kargo pantolona da alıştım. Fakat bir şeyleri değiştirmek için belki buralardan başalamak gerek.

Amerikan kültürüne, anlayışına, Amerikanlılaşmaya karşıyız. Peki neden öyle giyiniyoruz? Ucuz diye mi? Kısmen evet, rahat diye mi? Evet. Belki Peterson'ın dediği gibi bir nevi başkaldırı. Fakat herkes aynı... Moda diyoruz, herkes aynı giyiniyor. Bundan sıkılmadık mı?

Tabii ki kişisel tercihler ama öz sorgulama yaptım. Başkalarının zevklerine karışamam.

Esen kalın.