Polacy po butka prawda wychodzi na wierz .

Witam blokują mnie na YouTube więc tu publikuję . Kilka słów
- o -
„Statucie Kaliskim”

Jak wiadomo w dn. 4 i 5 czerwca (1929 roku – przyp. red.) w salach Rady Miejskiej będzie wystawiony „Statut Kaliski” iluminowany rękopis art. malarza Artura Szyka. Wobec tego, sądzimy, iż nie od rzeczy będzie przypomnieć społeczeństwu kaliskiemu czym jest „Statut Kaliski”. Wiadomości o nim oraz jego tekst czerpiemy z obszernej monografii Gminy Izraelskiej w Kaliszu Adama Chodyńskiego, drukowanej w ”Kaliszaninie” (rok 1882, numer 89-96).

„Statut Kaliski” został nadany żydom Księstwa Kaliskiego w roku 1264 przez dostojników księstwa, zebranych pod rezydencją Bolesława Pobożnego (1239-1279) księcia kaliskiego. Przywilej ten jest najstarszym pomnikiem prawodawstwa polskiego z tej epoki. Jest on znakomitym – powiada Chodyński – pod wieloma względami; składa się z 36 artykułów „tchnących wyrozumiałością i tolerancją o wiele wyższą nad wiek w którym został żydom nadany” (Kraushar; Historia Żydów w Polsce).
Podajemy przywilej w całości:

1. Kiedy jest sprawa przeciwko żydowi, nie może przeciw niemu świadczyć chrześcijanin sam, lecz razem z innym żydem.

2. Kiedy chrześcijanin pozywa na żyda o zastaw, żyd zaś utrzymuje, że żadnego nie wziął, wtedy żyd przysięgą się uwolni.

3. Kiedy chrześcijanin utrzymuje, że na zastaw od żyda mniej pieniędzy otrzymał, aniżeli żyd teraz żąda, żyd przysięgą dowód złoży.

4. Kiedy żyd, nie mając świadków, utrzymuje, że chrześcijanin zastaw wypożyczył chrześcijanin się odprzysięże.

5. Prócz rzeczy kościelnych i krwią zabarwionych wolno żydom wszystko brać w zastaw.

6. A gdyby zastaw jaki był kradziony, żyd się odprzysięże, że o kradzieży nie wiedział, a chrześcijanin winien mu kapitał na zastaw ten wypożyczony z procentem zapłacić.

7. Kiedy zastaw chrześcijanina przez ogień lub kradzież u żyda zginie, żyd od nalegającego chrześcijanina.

8. Żydzi w sporach swoich (tj. między sobą) wyłączeni są spod sądów miejskich; zostają pod opieką króla lub wojewody.

9. Za zranienie żyda, słuszna kara i koszta kuracji.

10. Za zabicie żyda słuszna kara i konfiskata majątku.

11. Za uderzenie żyda kara zwyczajna w kraju.

12. Żydzi ceł większych od mieszczan nie płacą.

13. Od przewożonych zmarłych nic nie płacą.

14. Chrześcijanin niszczący cmentarz oprócz kary zwyczajnej majątek traci.

15. Rzucający kamieniem na szkołę żydowską odda wojewodzie dwa funty pieprzu.

16. Gdy żyd u swojego sędziego ulegnie karze, która się „wandel” nazywa, zapłaci mu funt pieprzu. („Wandel” wina pieniężna).

17. Gdy żyd raz i drugi od swego sędziego zapozwany, nie stawi się, zapłaci karę zwyczajną, gdy się trzeci raz nie stawi zapłaci karę stosunkowo wyższą.

18. Za zranienie żyda, żyd płaci karę zwyczajną.

19. Przysięga na dziesięć przykazań nie powinna być żydowi naznaczoną, tylko o wartość przechodzącą szacunek 50 grzywien srebra, a w mniejszych rzeczach przed szkołą przysięgać będzie.

20. Gdyby dowodów nie było, kto zabił żyda my żydom damy przeciw podejrzanym prawną opiekę.

21. Za gwałt na żydzie wyrządzony, chrześcijanin będzie karany podług prawa ziemskiego.

22. Sędzia żydowski żadnej sprawy przed sąd nie wytoczy, jeżeli do tego przez skargę strony spowodowany nie będzie.

23. Gdy chrześcijanin odbierze dany żydowi zastaw, a procentu nie zapłaci w ciągu miesiąca, przybywa procent od procentu.

24. U żyda nikt na kwaterze być nie ma.

25. Nie wolno jest żydom wypożyczać pieniądze na dobra nieruchome.

26. Odwodzenie dziecka żydowskiego, jako kradzież uważane będzie.

27. Zastaw gdy rok i dzień u żyda pozostaje, staje się jego własnością.

28. W dnie świąt swoich, żydzi nie mogą być przymuszani do oddawania zastawu.

29. Zastawy od nich gwałtem biorący ściągnie na siebie karę.

30. Nie wolno żydów oskarżać o używanie krwi chrześcijańskiej.

31. Występki żydów w ich szkołach sądzone być mają.

32. W jakiej monecie żyd pożyczał, w takiej żądać może oddania długu z należnym procentem.

33. Konie żydzi w zastaw tylko we dnie brać mogą.

34. Mincarzom nie wolno chwytać żydów pod pretekstem, że fałszują pieniądze.

35. W gwałcie nocnym sąsiedzi żydowi pomoc dać winni pod kara 30 szelągów.

36. Wolno jest żydom wszystkie towary kupować, chleba i innych żywności dotykać się.

Przywilej kaliski był później z pewnymi zmianami nadawany przez innych książąt polskich, a w roku 1347 wszedł do zbioru praw Kazimierzowskich. Był on kamieniem węgielnym wszystkich innych praw polskich dla żydów.
Ze Statutu Kaliskiego widać, że tolerancja polska podstawami sięga bardzo głęboko i leży we krwi Polaków. Prawda, że podobne ustawy były wydawane i w innych krajach, ale tylko w Polsce naprawdę były wykonywane.
„Statut” przybrany obecnie w dostojną i przepiękną szatę iluminowanego rękopisu, co mu się słusznie ze względu na wiek należy, głosi imię Polski poza jej granicami.

Za piękną iluminacje, przedstawiające dzieje Polski, za wydobycie tego prastarego zabytku należy się p. Szykowi głęboka wdzięczność. Tu w Kaliszu ujrzał „Statut” światło dzienne, obecnie w Ratuszu prastarego grodu Kaliszanie oglądać i podziwiać go będą.