Krzyżacy (1960) cały film

Krzyżacy – polski barwny film historyczny z 1960 roku w reżyserii Aleksandra Forda, oparty na powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem. Osią fabularną filmu jest wielka wojna z zakonem krzyżackim widziana oczyma Zbyszka z Bogdańca (Mieczysław Kalenik) – zakochanego w Danusi (Grażyna Staniszewska), córce Juranda ze Spychowa (Andrzej Szalawski) – oraz jego stryja Maćka z Bogdańca (Aleksander Fogiel).

Film Forda był pierwszą polską superprodukcją, w której nakręcenie były zaangażowane najwyższe władze państwowe. Na potrzeby filmu zaangażowano około tysiąca statystów i nakręcono z rozmachem kulminacyjną sekwencję bitwy pod Grunwaldem. Autorem zdjęć do filmu, barwionych za pomocą technologii Technicolor, był Mieczysław Jahoda, natomiast scenografie wykonał Roman Mann.

Film Forda po premierze okazał się najbardziej dochodowym dziełem i filmem o największej oglądalności w historii polskiej kinematografii, choć budził sprzeczne uczucia wśród recenzentów. Z jednej strony chwalono film za rozmach inscenizacyjny oraz urodę zdjęć, z drugiej zaś – wyrażano wobec filmu obawy związane z jego silnie nacjonalistycznym przesłaniem. Krzyżacy stanowili narzędzie propagandowe polskich władz komunistycznych w podsycaniu konfliktu dyplomatycznego pomiędzy Polską Rzeczpospolitą Ludową oraz Republiką Federalną Niemiec. Mimo to właśnie film Forda ukształtował na lata wyobrażenie o wojnie polsko-krzyżackiej, w chwili premiery został też nagrodzony Złotą Kaczką dla najlepszego filmu polskiego.