Bieszczady i spacerek Połoniną Caryńską

Połonina Caryńska (Berehowska) – jedna z połonin w Bieszczadach, masyw górski położony między dolinami Prowczy i Wołosatego, w których leżą miejscowości Brzegi Górne i Ustrzyki Górne. Na północy Przysłup Caryński oddziela masyw od Magury Stuposiańskiej, zaś od południa poprzez Wyżniańską Przełęcz graniczy on z Działem w paśmie granicznym.

W masywie Połoniny Caryńskiej wyróżnia się cztery kulminacje, najwyższy jest Kruhly Wierch (1297 m). Pozostałe mają wysokość: 1245, 1239 i 1148 m. Główny wierzchołek połoniny ma wysokość 1250 m n.p.m.. Podobnie jak w przypadku Połoniny Wetlińskiej, południowo-zachodnie stoki są krótkie i stromo opadają ku dolinom, zaś północno-wschodnie tworzą łagodniejsze grzbiety poprzedzielane dolinami niewielkich potoków.

Panorama z Połoniny Caryńskiej jest rozległa, z dobrze widocznym masywem Wielkiej Rawki, Połoniny Wetlińskiej i grupą najwyższych szczytów polskich Bieszczadów z Tarnicą i Haliczem. Przy bardzo dobrej przejrzystości powietrza, z połoniny zobaczyć można odległe o ponad 100 km ukraińskie Gorgany, czy odległe o blisko 180 km Tatry.

Nazwa połoniny pochodzi od nieistniejącej już wsi Caryńskie, która leżała u stóp połoniny, jednak pastwiska na połoninie należały także do wsi: Berehy Górne, Bereżki, Ustrzyki Górne. Jeszcze w okresie międzywojennym prowadzono tu intensywny wypas. Połonina Caryńska jest objęta ochroną w ramach Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Z rzadkich w Polsce gatunków roślin na Caryńskiej Połoninie stwierdzono występowanie takich gatunków, jak: zaraza macierzankowa, tocja alpejska, turzyca dacka, tojad wschodniokarpacki i tojad bukowiński.

Główny Szlak Beskidzki na odcinku Ustrzyki Górne – Połonina Caryńska – Brzegi Górne (3:20h)
szlak turystyczny zielony Pod Magurą Stuposiańską – Przysłup Caryński (Schronisko studenckie Koliba) – Połonina Caryńska – Przełęcz Wyżniańska – Mała Rawka (4h)
Ustrzyki Górne – Połonina Caryńska – Brzegi Górne oraz Przełęcz Wyżniańska – Połonina Caryńska
(ścieżka przyrodnicza "Buk" biegnąca wzdłuż szlaków pieszych; wchodząca w skład ścieżek przyrodniczych w Bieszczadzkim Parku Narodowym)

Bieszczady (522.12 i 522.13; węg. Besszádok, słow. i cz. Bukovské vrchy, rus. Бещады, ukr. Бещади) – grupa dwóch pasm górskich w łańcuchu Karpat. Pasma Bieszczadów znajdują się między Przełęczą Łupkowską (640 m n.p.m.) a Przełęczą Wyszkowską (933 m n.p.m.). Najwyższy szczyt Bieszczadów to Pikuj (1405 m n.p.m., na Ukrainie) zaś na terytorium Polski – Tarnica (1346 m n.p.m.). Dzielą się na:
- Bieszczady Zachodnie (na terenie Polski i Ukrainy),
- Bieszczady Wschodnie (na terenie Ukrainy).
Bieszczady należą do Beskidów Wschodnich, które są częścią Zewnętrznych Karpat Wschodnich. Mimo iż szczytowe partie zajmują połoniny, Bieszczady zaliczane są do pasma Beskidów Lesistych, a nie Połonińskich.

Nazwy Bieszczady używa się zwykle w Polsce jako synonimu polskich Bieszczadów (które są jedynie częścią Bieszczadów Zachodnich). ‘Bieszczad’ i ‘Beskid’ były od wieków określeniem gór oddzielających Polskę i Ruś od Węgier. Etymologia wyrazów ‘Bieszczad’ i ‘Beskid’ jest niejasna, czasem wywodzi się te słowa od trackiego ludu Bessów, których obecność na północ od Karpat odnotował Ptolemeusz.

Kazimierz Dobrowolski w 1938 objaśnił toponimię ‘Beskidu’ i ‘Bieszczadu’ na tle nazewnictwa bałkańskiego, łącząc ją z albańską nazwą terenową bjeska, bjeske oznaczającą halę górską, łąkę lub pastwisko.

Za etymologią germańską Jan Michał Rozwadowski w 1914 wywiódł wyraz ‘Bieszczad’ z gwar środkowo-dolno-niemieckich od beshêt, beskēt od skaid-, skid.– geograficzny „przedział lub rozdział wód”.

W dokumentach węgierskich od 1269 oznaczały nazwę pasma górskiego – „Beschad alpes Poloniae” („ultra indagines regni Poloniae, ad alpes Beschad, ulterius tenet metas cum terra Polonie”). W formie ruskiej Beskid lub Beśkid. Od XIV w. napłynęła tu pasterska ludność wołoska. O Bieszczadach Samuel Bogumił Linde pisze „część gór Karpackich, dawniej rozbójnictwem sławna, przytułek łotrów”, albo „Góry Bieszczadzkie... stykają się z Karpackimi i ciągną się ku Rusi Czerwoney”. W średniowieczu to również pasmo będące częścią Gór Sanockich lub Góry Sarmackie, dla Stanisława Staszica były pasmem położonym między Pokuciem a Beskidami.

Zgodnie z historią Korneliusza Tacyta tereny te określano mianem Bastarnice Alpes, qui alias Carpathii montes na krańcach Hercynia Silva.

Za prawidłowe uznaje się obie formy dopełniacza: Bieszczadów lub Bieszczad.

W Bieszczadach występują rośliny i zwierzęta niespotykane w innych częściach Polski, a zwłaszcza takie, które lubią ciepło, np. największy europejski wąż Eskulapa. Dobrze zachowane pierwotne lasy bukowe stanowią prawdziwy raj dla zwierząt. Żyją w nich m.in. żubry, jelenie karpackie, niedźwiedzie, wilki, rysie, żbiki, bocian czarny, orzeł przedni, a od 2007 roku również koniki polskie.

Powyższe info - Wikipedia.

#bieszczady #góry #polska #wakacje #lato #widok #widoki #wędrówka #leszczu

@Leszczu