Η επόμενη παγκόσμια υπερδύναμη δεν είναι αυτή που νομίζετε | Ian Bremmer |

- Η δύναμη της Ψηφιακής Τάξης

Ποιος κυβερνά τον κόσμο; Ο πολιτικός επιστήμονας Ίαν Μπρέμερ επιχειρηματολογεί ότι αυτό δεν είναι τόσο απλό όπως ήταν κάποτε. Με ορισμένες αποκαλυπτικές ερωτήσεις σχετικά με τη φύση της ηγεσίας, μας ζητάει να εξετάσουμε το αντίκτυπο της εξελισσόμενης διεθνούς τάξης και τις επιλογές μας ως συμμέτοχοι στο μέλλον της δημοκρατίας.

Ο Ian Bremmer βοηθά τους ηγέτες των επιχειρήσεων, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και το ευρύ κοινό να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους.

Γιατί πρέπει να τον ακούσετε

Ο Ian Bremmer είναι ο πρόεδρος και ιδρυτής της εταιρείας έρευνας και συμβούλων πολιτικών κινδύνων Eurasia Group καθώς και της GZERO Media, μιας εταιρείας αφοσιωμένης στην παροχή έξυπνης και συναρπαστικής κάλυψης διεθνών υποθέσεων. Διδάσκει στη Σχολή Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια και εργάζεται ως ανεξάρτητη φωνή σε κρίσιμα ζητήματα σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας γνώσεις μέσω ομιλιών, γραπτών σχολίων και ακόμη και σατιρικών μαριονέτες. Υπηρετεί ως αρθρογράφος εξωτερικών υποθέσεων και αρχισυντάκτης για το TIME, φιλοξενεί το GZERO World με τον Ian Bremmer, το οποίο προβάλλεται κάθε εβδομάδα στην εθνική δημόσια τηλεόραση των ΗΠΑ και είναι συχνός καλεσμένος στο CNN, το Fox News, το MSNBC και πολλά άλλα δίκτυα σε όλο τον κόσμο . Δημιούργησε επίσης τον πρώτο παγκόσμιο δείκτη πολιτικού κινδύνου της Wall Street (GPRI) και καθιέρωσε τον πολιτικό κίνδυνο ως ακαδημαϊκό κλάδο.

Ένας παραγωγικός συγγραφέας, ο Bremmer είναι ο συγγραφέας έντεκα βιβλίων, μεταξύ των οποίων το Us vs. Them: The Failure of Globalism, το οποίο εξετάζει την άνοδο του λαϊκισμού σε όλο τον κόσμο και το The Power of Crisis: How Three Threats—and Our Response—Will Change the World , το οποίο συζητά πώς οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία, η κλιματική αλλαγή και η τεχνολογική επανάσταση θα επηρεάσουν την παγκόσμια ευημερία.

Τμήμα Βίντεο: The Next Global Superpower Isn't Who You Think | Ian Bremmer | TED
https://youtu.be/uiUPD-z9DTg

Έχω ένα μεγάλο ερώτημα. Ποιος κυβερνά τον κόσμο;

Αυτό ήταν ένα εύκολο ερώτημα προς απάντηση. Αν είστε πάνω από 45 όπως εγώ, μεγαλώσατε σε έναν κόσμο ο οποίος κυριαρχούνταν από δύο γίγαντες. Οι ΗΠΑ έπαιρναν τις αποφάσεις από τη μία πλευρά του Τείχους, κι οι Σοβιετικοί έθεταν τους κανόνες απέναντι. Κι αυτός ήταν ο διπολικός κόσμος. Πολύ απλό.

Αν είστε κάτω από τα 45, μεγαλώσατε όταν ήδη είχε καταρρεύσει η Σοβιετική Ένωση, κι έτσι οι ΗΠΑ έμειναν ως η μόνη υπερδύναμη να κυριαρχούν στους διεθνείς θεσμούς και να ασκούν επίσης ωμή ισχύ. Κι αυτός ήταν ο μονοπολικός κόσμος.

Πριν από 15 χρόνια περίπου, τα πράγματα έγιναν λίγο πιο περίπλοκα. Οι ΗΠΑ ολοένα και πιο πολύ δεν ήθελαν να είναι ο παγκόσμιος χωροφύλακας ή ο αρχιτέκτοντας του παγκόσμιου εμπορίου, ή ακόμα κι ο υπέρμαχος των παγκόσμιων αξιών. Άλλες χώρες γίνονταν πιο ισχυρές και μπορούσαν να αγνοήσουν πολλούς απ′ τους κανόνες που δεν τους άρεσαν, θέτοντας ενίοτε οι ίδιες νέους κανόνες.
Τι συνέβη; Τρία πράγματα. Πρώτον. Η Ρωσία δεν ενσωματώθηκε στους δυτικούς θεσμούς. Μια πρώην μεγάλη δύναμη σε σοβαρή παρακμή και είναι πολύ οργισμένοι μ′ αυτό. Μπορούμε να συζητήσουμε για το ποιος φταίει, αλλά βρισκόμαστε εδώ. Δεύτερον, Η Κίνα ενσωματώθηκε στους θεσμούς που καθοδηγούν οι ΗΠΑ με την προϋπόθεση πως όσο γίνονταν πιο εύποροι και πιο ισχυροί, θα γίνονταν Αμερικανοί. (Γέλια) Αποδεικνύεται πως είναι ακόμα Κινέζοι.
Και οι ΗΠΑ δεν είναι ιδιαίτερα άνετοι μ′ αυτό. Τρίτον, δεκάδες εκατομμύρια πολιτών στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες εύπορες δημοκρατίες ένιωσαν πως αφέθηκαν στην τύχη τους από την παγκοσμιοποίηση. Αυτό αγνοήθηκε εδώ και δεκαετίες. Ως συνέπεια όμως αυτού, αισθάνθηκαν ότι οι κυβερνήσεις τους κι οι ηγέτες τους δεν είχαν νομιμότητα.
Αν ρίξετε μια ματιά σε όλα τα πρωτοσέλιδα σήμερα παγκοσμίως, που ωθούν όλη αυτή τη γεωπολιτική ένταση και διαμάχη, πάνω από το 90% αυτών οφείλεται σ′ αυτούς τους τρεις λόγους. Και γι′ αυτόν τον λόγο ζούμε σε έναν κόσμο στερούμενο ηγετών. Όπως γνωρίζουμε όμως, αυτό δεν πρόκειται να μείνει μαζί μας για πολύ ακόμα.
Τι έπεται λοιπόν μετά; Ποια παγκόσμια τάξη μπορεί να αναμένουμε την επόμενη δεκαετία; Κάποια απ′ αυτά που θα πω νομίζω ότι θα σας εκπλήξουν. Επειδή δεν πρόκειται να έχουμε ούτε διπολικό, ούτε μονοπολικό, ούτε ακόμα και πολυπολικό κόσμο. Αν δεν έχουμε μία ή δύο υπερδυνάμεις, δεν θα έχουμε μια ενιαία παγκόσμια τάξη. Όχι. Αντ′ αυτού, θα έχουμε τρεις διαφορετικές τάξεις, λίγο επικαλυπτόμενες, κι η τρίτη θα έχει τεράστια σημασία για τον τρόπο ζωής μας, για το τι σκεφτόμαστε, για το τι επιθυμούμε, και τι είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε για να το αποκτήσουμε.
Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Σήμερα έχουμε μια παγκόσμια τάξη ασφαλείας Και όπως βλέπετε από τον χάρτη, οι ΗΠΑ κι οι συμμαχοί της είναι οι πιο ισχυροί παίκτες σ′ αυτόν. Οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα παγκοσμίως που μπορεί να στείλει τους στρατιώτες της, το Ναυτικό της και τον εξοπλισμό του στρατού της σε κάθε γωνιά του κόσμου. Κανείς άλλος δεν μπορεί. Η Κίνα αναπτύσσει τις στρατιωτικές της δυνατότητες στην Ασία, πουθενά όμως αλλού. Πολλοί ασιατικοί σύμμαχοι των Αμερικανών ανησυχούν σχετικά μ′ αυτό. Κι ως συνέπεια αυτού, εξαρτώνται όλο και πιο πολύ από τις Ηνωμένες Πολιτείες για μια ομπρέλα ασφαλείας. Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη ανησυχούν όλο και πιο πολύ και εξαρτώνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.
Ο ρωσικός στρατός έχει υπάρξει φυσικά μια μεγάλη παγκόσμια ανησυχία, πολύ λιγότερο σήμερα, ειδικά εφόσον έχει χάσει πάνω από 200.000 στρατιώτες κι όλον αυτόν τον εξοπλισμό, και με τις κυρώσεις να τους δυσκολεύουν εξαιρετικά στην ανακατασκευή του. Τώρα, η Κίνα κι η Ρωσία κι άλλοι έχουν πυρηνικά όπλα, αλλά δόξα τω Θεώ η χρήση τους παραμένει ακόμα μια αυτοκτονία. Κι ως συνέπεια αυτού, η τάξη ασφαλείας μας είναι μονοπολική και είναι πιθανό να παραμείνει έτσι για την επόμενη δεκαετία.
Την ίδια ώρα όμως που υπάρχει μια τάξη ασφαλείας, υπάρχει επίσης μια παγκόσμια οικονομική τάξη. Κι η ισχύς εδώ είναι κατανεμημένη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ακόμα μια αρκετά εύρωστη παγκόσμια οικονομία. Αλλά οι ΗΠΑ δεν μπορούν να χρησιμοποιούν την κυρίαρχη θέση τους στρατιωτικά για να λένε στις άλλες χώρες τι να κάνουν στο οικονομικό πεδίο. Οι ΗΠΑ κι η Κίνα αλληλοεξαρτώνται οικονομικά σε τεράστιο βαθμό και έτσι δεν μπορούν να ελέγξουν η μία την άλλη. Μπορεί να εκπλαγείτε που το ακούτε αυτό, αλλά οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας είναι στο ανώτατο επίπεδό τους ιστορικά.
Άλλες χώρες στον πλανήτη, οι πιο πολλές θέλουν πρόσβαση στη στρατιωτική ισχύ των ΗΠΑ, αλλά θέλουν επίσης πρόσβαση στην κινεζική αγορά, που σύντομα έως το 2030 ενδέχεται να είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως. Και δεν μπορείς να έχεις έναν ψυχρό πόλεμο αν οι ΗΠΑ και οι Κινέζοι είναι οι μόνοι έτοιμοι να πολεμήσουν. Σωστά; Σωστά.
Λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη μεγαλύτερη κοινή αγορά κι αυτοί θεσπίζουν τους κανόνες. Κι αν θέλεις να κάνεις προσοδοφόρες δουλειές εκεί, ακούς αυτούς τους κανόνες. Η Ινδία παίζει έναν μεγαλύτερο ρόλο παγκοσμίως στην οικονομία. Η Ιαπωνία είναι κι αυτή σημαντική. Και την επόμενη δεκαετία, θα υπάρχει μια άνοδος και πτώση των σχετικών δυνατοτήτων αυτών των οικονομιών. Αλλά η παγκόσμια τάξη ασφαλείας θα παραμείνει μια πολυπολική τάξη.
Τώρα, μεταξύ αυτών των δύο τάξεων υπάρχουν εντάσεις επειδή οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιούν την ισχύ τους στην εθνική ασφάλεια για να προσελκύσουν όλο και πιο πολλές οικονομίες προς αυτήν. Και ήδη το βλέπουμε αυτό να συμβαίνει στους ημιαγωγούς, σε ζωτικής σημασίας ορυκτά και ίσως σύντομα στο TikTok. Οι Κινέζοι προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την κυρίαρχη εμπορική τους θέση για να φέρουν μεγάλο μέρος του κόσμου πιο κοντά διπλωματικά. Και η Ιαπωνία, η Ευρώπη κι η Ινδία και όλοι οι υπόλοιποι θα βάλουν τα δυνατά τους για να διασφαλίσουν ότι καμία εκ των δύο τάξεων δεν θα υπερισχύσει της άλλης. Και θα το επιτύχουν ως επί το πλείστον.
Μέχρι στιγμής, σας έχω μιλήσει για τις δύο παγκόσμιες τάξεις που ήδη βλέπουμε, αλλά υπάρχει μία τρίτη πολύ πιο σημαντική που πλησιάζει σύντομα κι αυτή είναι η ψηφιακή τάξη. Κι η ψηφιακή τάξη δεν διοικείται από κυβερνήσεις, αλλά από εταιρίες τεχνολογίας.
Ξέρουμε όλοι μας πόση στρατιωτική στήριξη έχουν προσφέρει οι χώρες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία στη διάρκεια του πολέμου. Αλλά οι εταιρίες τεχνολογίας είναι που παρείχαν τα εργαλεία, επιτρέποντας στην Ουκρανία να αμυνθεί από ρωσικές κυβερνοεπιθέσεις. Είναι οι εταιρίες τεχνολογίας που έδωσαν στον Ουκρανό ηγέτη τη δυνατότητα να μιλάει με τους στρατηγούς και τους στρατιώτες στην πρώτη γραμμή. Χωρίς τις εταιρίες τεχνολογίας η Ουκρανία θα ήταν πλήρως εκτός δικτύου στις πρώτες εβδομάδες του πολέμου και δεν πιστεύω ότι ο πρόεδρος Ζελένσκι θα παρέμενε σήμερα εκεί.
Οι εταιρίες τεχνολογίας καθορίζουν εάν ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ικανός, σε πραγματικό χρόνο, δίχως φίλτρο, να μιλάει με εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων καθώς κατεβαίνει πάλι για την προεδρία. Είναι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και η ικανότητά τους να προωθούν την παραπληροφόρηση και θεωρίες συνωμοσίας. Δίχως αυτές δεν έχουμε τις ταραχές στο Καπιτώλιο, στις 6 Ιανουαρίου. Δεν έχουμε τις ταραχές των φορτηγατζήδων στην Οττάβα. Δεν έχουμε την εξέγερση στη Βραζιλία στις 8 Ιανουαρίου.
Οι εταιρίες τεχνολογίας καθορίζουν όλο και πιο πολύ τις ταυτότητές μας. Όταν μεγάλωνα εγώ, είτε ήταν η φύση ή η ανατροφή. Τα ενδόμυχα και διαρκή μου συναισθηματικά προβλήματα είτε προέρχονται στο πώς μεγάλωσα --
Είτε σε κάποια γενετική αποτυχία.
Μπορεί και τα δύο.
Αλλά σήμερα, οι ταυτότητές μας καθορίζονται από τη φύση, την ανατροφή και τους αλγόριθμους. Αν θέλεις να προκαλέσεις το σύστημα, δεν μπορείς απλώς αμφισβητήσεις την εξουσία όταν μεγαλώναμε. Θα πρέπει να αμφισβητήσεις τον αλγόριθμο, κι αυτός είναι ένας τρομερός βαθμός δύναμης στα χέρια αυτών των εταιριών τεχνολογίας. Τι θα κάνουν μ′ αυτή τη δύναμη; Κι αυτό εξαρτάται στο ποιοι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν.
Αν λοιπόν η Κίνα και οι ΗΠΑ εργαστούν για να ασκήσουν περισσότερη εξουσία επί του ψηφιακού κόσμου κι οι εταιρίες τεχνολογίας σ′ αυτές τις χώρες ευθυγραμμιστούν με τις κυβερνήσεις, θα καταλήξουμε σε έναν τεχνολογικό ψυχρό πόλεμο. Κι αυτό σημαίνει ότι η ψηφιακή τάξη θα χωριστεί στα δύο.
Αν από την άλλη πλευρά οι εταιρίες τεχνολογίας επιμείνουν με τα παγκόσμια επιχειρηματικά μοντέλα, κι εμείς κρατήσουμε τον ανταγωνισμό μεταξύ του ψηφιακού και φυσικού κόσμου, θα έχουμε μια νέα παγκοσμιοποίηση, μια ψηφιακή παγκόσμια τάξη.
Ή αν η ψηφιακή τάξη γίνει όλο και πιο κυρίαρχη κι οι κυβερνήσεις διαβρωθούν στην ικανότητά τους να κυβερνούν, κι ήδη βλέπουμε την αρχή αυτού, οι εταιρίες τεχνολογίας θα γίνουν οι κυρίαρχοι παράγοντες στην παγκόσμια σκηνή με κάθε τρόπο και θα έχουμε μια τεχνοπολική τάξη. Κι αυτό θα καθορίσει εάν θα έχουμε έναν κόσμο με απεριόριστες ευκαιρίες ή έναν κόσμο δίχως ελευθερία.
Σ′ αυτό το σημείο της ομιλίας μου θα πρέπει να μιλήσω για τα καλά νέα.
Αλλά όσοι από εσάς το έχετε ακούσει αυτό γνωρίζετε ότι δεν θα έρθουν.
Κουμπί παύσης δεν υπάρχει για εκείνες τις ανατρεπτικές τεχνολογίες. Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε αυτό, υπάρχουν πάνω από 100 άτομα σήμερα παγκοσμίως με τη γνώση και την τεχνολογία να δημιουργήσουν έναν νέο ιό ευλογιάς.
Ειλικρινά, δεν έχω απαντήσεις. Έχω όμως κάποιες ερωτήσεις για τους ανθρώπους που τις έχουν. Διότι αυτές οι εταιρίες τεχνολογίας δεν είναι απλώς 50 ή 100 παράγοντες. Αυτοί οι τεχνολογικοί γίγαντες δεν είναι απλώς δισεκατομμυριούχοι άντρες. Είναι οι ολοένα και πιο πολύ ισχυροί άνθρωποι στον πλανήτη με επιρροή πάνω στο μέλλον μας. Και πρέπει να γνωρίζουμε, θα ενεργήσουν με ευθύνη καθώς κοινοποιούν νέα και ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη; Τι πρόκειται να κάνουν μ′ αυτόν τον πρωτόγνωρο όγκο δεδομένων που συλλέγουν για εμάς και το περιβάλλον μας; Κι αυτό που νομίζω ότι πρέπει να μας ανησυχεί όλους τώρα: θα επιμείνουν με εκείνα τα διαφημιστικά μοντέλα που καθοδηγούν τόσο πολλά έσοδα τα οποία μετατρέπουν τον πολίτη σε προϊόν, ωθούν το μίσος και την παραπληροφόρηση και σπέρνουν τη διχόνοια στην κοινωνία μας;
Όταν ήμουν μαθητής πίσω στο 1989, και έπεσε το Τείχος, οι ΗΠΑ ήταν ο κύριος εξαγωγέας της δημοκρατίας παγκοσμίως. Όχι πάντα με επιτυχία. Συχνά με υποκρισία. Αλλά οι πρώτες, παρ′ όλα αυτά. Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν γίνει ο κύριος εξαγωγέας εργαλείων που καταστρέφουν τη δημοκρατία. Οι τεχνολογικοί ηγέτες που δημιουργούν και ελέγχουν εκείνα τα εργαλεία είναι εντάξει μ′ αυτό; Ή θα κάνουν κάτι γι′ αυτό; Οφείλουμε να γνωρίζουμε.