Η γέννηση της Ελληνικής δισκογραφίας

Η μουσική ζωή στην Αθήνα του Μεσοπολέμου επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την εγκατάσταση των προσφύγων που φέρνουν ένα νέο αέρα στα μουσικά θεάματα, στα ελαφρά και λαϊκά τραγούδια καθώς και στη δισκογραφία που κάνει τα πρώτα της βήματα και στην Ελλάδα με την ίδρυση του εργοστασίου της Κολούμπια (1930). Η χώρα μας πλέον είχε τη δική της παραγωγή μουσικής και έπαψε το θέατρο να αποτελεί την μόνη πηγή.
Από μια αντίδραση στην πειραιώτικη σχολή του ρεμπέτικου, γεννήθηκε το λεγόμενο “αθηναϊκό” τραγούδι, η καντάδα, και τα τραγούδια των σαλονιών. Η ελληνική οπερέτα (με τους δύο κορυφαίους συνθέτες της: Θεόφραστο Σακελλαρίδη και Νίκο Χατζηαποστόλου) και η αθηναϊκή επιθεώρηση τροφοδοτούν από σκηνής τους αστούς με τα καινούργια δημοφιλή τραγούδια και τους εξοικειώνουν με τους εισαγόμενους «μοντέρνους» χορούς: ταγκό, φοξ- τροτ, ουάν-στεπ κλπ.

Το αθηναϊκό τραγούδι, που βρίσκει την πιο χαρακτηριστική του έκφραση στην καντάδα, φέρει σαφείς επιρροές από το επτανησιακό τραγούδι και πραγματεύεται, κυρίως, θέματα γύρω από την αγάπη και τη ζωή της Αθήνας. Έχει έντονα ρομαντικό χαρακτήρα και συχνά χρησιμοποιεί στίχους λόγιων ποιητών, όπως οι Πολέμης, Πορφύρας, Δροσίνης, Μαλακάσης κ.ά.

Αργότερα οι συνθέτες επηρεάσθηκαν από τη γαλλική σχολή τραγουδιού, δημιουργώντας τραγούδια ιδιαίτερα έντεχνα από μελωδική και αρμονική άποψη, συμβατών με το ρομαντικό κλίμα της εποχής και που μπορούσαν να λειτουργήσουν ως οικογενειακή αναψυχή. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις, δεν δίσταζαν να αναμείξουν στις περίτεχνες μελωδίες και αρμονίες και μοτίβα ανατολίτικα ή ρυθμούς δανεισμένους από την ελληνική μουσική όπως τα 7/8.

Οι επιρροές όμως δεν σταμάτησαν στο γαλλικό τραγούδι. Το αργεντίνικο ταγκό, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, κατακτά τις καρδιές των αστών όπως και άλλοι λατινοαμερικάνικοι ρυθμοί όπως το φοξ - τροτ, η σάμπα, η ρούμπα κ.ά. που ήλθαν να παραγκωνίσουν το βαλς που κυριαρχούσε μέχρι τότε, ενώ τζαζ ορχήστρες έκαναν την εμφάνισή τους στα πολυτελή νυχτερινά κέντρα της εποχής. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τραγούδια που ενσωμάτωναν τα νέα μηνύματα.
Το θέατρο, και ιδιαίτερα τα θεατρικά είδη της Επιθεώρησης και της Οπερέτας συνέχισαν να παράγουν τραγούδια που αρκετά από αυτά εξελίχθηκαν σε μέγιστες επιτυχίες. Οι συνθέτες συνέδεσαν σε αρκετά μεγάλο βαθμό την μουσική τους παραγωγή με το θέατρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Χρήστος Χαιρόπουλος που τα γνωστότερα τραγούδια του προέρχονται από τις οπερέτες που έγραφε για τις ανάγκες διαφόρων αθηναϊκών θεατρικών σκηνών.

Παράλληλα, ανάγκη για παραγωγή μουσικής και τραγουδιών προέκυψε και από την άνθιση του ελληνικού κινηματογράφου, ο οποίος από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 άρχισε να παράγει εντατικά ταινίες. Το ελληνικό σινεμά της εποχής προσέφερε στους συνθέτες βιοπορισμό αλλά και ένα ιδανικό πεδίο επεξεργασίας όλων των νέων μουσικών μηνυμάτων και ιδεών.

Έτσι δημιουργήθηκε ολόκληρη κατηγορία τραγουδιών, τα λεγόμενα ελαφρά, η οποία απευθύνθηκε στη μεσαία και ανώτερη οικονομικά και κοινωνικά αστική τάξη κόντρα στο αντίπαλο δέος της πειραιώτικης σχολής των κουτσαβάκηδων και του υποκόσμου των καπηλειών, τεκέδων και σκοτεινών καταγωγίων. Η Αθηναϊκη σχολή ανατέλλει.