Uciekinier 1987 film fabularny Anatomia Zła

Gdy kilka lat temu w kinach triumfy święciły Igrzyska śmierci, pojawiło się pytanie, na ile powrót dawnych aren – tym razem sterowanych medialnie – jest faktycznie możliwy. Ale ta przestroga została wystosowana znacznie, znacznie wcześniej. Jednym z najlepszych jej filmowych egzemplifikacji jest film Uciekinier z 1987 roku. Kino akcji spotkało się tu z science fiction, które w swej obserwacji kultury medialnej doszło do niegłupich spostrzeżeń.

W latach 70. i 80. Stephen King cieszył się już na tyle dobrą renomą, że w pewnym momencie pozwolił sobie na odważny ruch mający udowodnić, ile faktycznie warta jest jego twórczość. Wydał wówczas kilka powieści kryjąc się pod nazwiskiem Richarda Bachmana. Zalicza się do nich między innymi Uciekinier, powieść z 1982 roku. Książka tak bardzo spodobała się hollywoodzkim grubym rybom, że postanowili wykupić prawa do jej ekranizacji. Co ciekawe, producenci nie mieli wówczas pojęcia, że jej faktycznym autorem jest sam Stephen King. Można więc powiedzieć, że za sprawą Uciekiniera autor dostał to, na czym mu zależało – jego twórczość otrzymała bowiem wysoką ocenę w oderwaniu od magii rozpoznawalnego i poczytnego nazwiska.
Akcja rozgrywa się w latach 2017-19. Bohater Uciekiniera, Ben Richards (Arnold Schwarzenegger) jest policjantem, który zostaje skazany za masowe morderstwo na długie lata więzienia. Problem w tym, że to nie on jest winny masakry ludności w Los Angeles. Materiałem dowodowym (nagraniem wideo z helikoptera) odpowiednio zmanipulowano, by ukryć prawdę – Richards otrzymał rozkaz, którego nie chciał wykonać. W świecie, w którym żyje, wywieranie wpływu przy udziale materiału filmowego jest rzeczą normalną – choć nie każdy zdaje sobie z tego sprawę. Umysły ludzi sterowane są przy udziale medium telewizyjnego, w którym najpopularniejszym programem jest widowisko Uciekinier. Uczestnicy biorą udział w śmiercionośnej rozgrywce, w której – niczym zwierzyna łowna – muszą uciekać przed ścigającymi ich myśliwymi. W celu uatrakcyjnienia widowiska, Damon Killan (Richard Dawson, wieloletni prowadzący Family Feud), twórca programu, przekonuje władze, by oddały w jego ręce osławionego policjanta i włączyły go do gry.

Zanim scenariusz autorstwa Stevena E. de Souzy (tego samego pana, który napisał tekst do 48 godzin, Komando i dwóch pierwszych Szklanych pułapek) trafił do rąk Paula Michaela Glasera, który pokierował projektem, producent wykonawczy Rob Cohen zaproponował posadę reżysera czterem innym kandydatom. W rachubę wchodziły następujące nazwiska: George P. Cosmatos, Carl Schenkel, Ferdinand Fairfax, Andrew Davis. Choć wszyscy mieli niezbędne kwalifikacje – doświadczenie w kinie akcji – żaden ostatecznie nie przyjął posady. Cohen zdecydował się na Glasera, biorąc pod uwagę dobry przebieg współpracy z nim przy Policjantach z Miami – słynnym serialu telewizyjnym lat 80.
Ten dokonany w ostatniej chwili wybór niespecjalnie przypadł do gustu Arnoldowi Schwarzeneggerowi, zaangażowanemu do roli głównej gwiazdy widowiska. Aktor był wówczas u szczytu swej kariery, rozkręconej m.in. dzięki pracy z Jamesem Cameronem przy Terminatorze. Nie widział zatem korzyści w kooperacji z kimś, kto nie ma doświadczenia w kinowych widowiskach. W tamtym czasie Paul Michael Glaser mógł bowiem jedynie pochwalić się pracą przy serialach telewizyjnych. Schwarzenegger kręcił nosem, obawiając się, że reżyser poprowadzi film jak telewizyjne show, a co za tym idzie, spłyci jego przesłanie. Po latach można jednak powiedzieć otwarcie, że choć obawy aktora były uzasadnione, to jednak rezultat końcowy pracy Glasera jest w pełni zadowalający. I obecne w filmie telewizyjne zacięcie w niczym nie przeszkodziło – wręcz pomogło w ukształtowaniu się osobowości filmu.