Andries Postma: Laten we aansluiting zoeken met Vlaanderen (1998)

België is in zijn huidige vorm politiek uitgewoond. Laten we ambitieus zijn en aansluiting zoeken met Nederland.

No taxation without representation. Dat was de leuze van de kolonisten in Amerika aan de vooravond van hun onafhankelijkheid. Ze betaalden wel belastingen maar hadden geen zeg over hoe die belastingen vervolgens door het Verenigd Koninkrijk werden besteed. Vrij vertaald: wel betalen, niet bepalen. Een beetje zoals de paars-groene regering die in de steigers gezet wordt. Die zal uitpakken met een gul links tot centrumlinks beleid. Dat beleid zal gefinancierd worden met belastingen op al wie spaart, werkt, onderneemt, eigenaar is of gespaard heeft. Meer dan 80 procent van de nieuwe belastingen zal door Vlaanderen betaald worden, terwijl die regio niet of nauwelijks vertegenwoordigd zal zijn in het beleid.

Dat is een recept voor een politieke en economische catastrofe. Des te meer omdat het de afgelopen anderhalf jaar op geen enkele manier ging over een plan voor dit land.

We hebben dringend nood aan een land dat vooruitgaat, waar veel meer mensen welvaart creëren en waar ‘overheid’ een keurmerk is voor kwaliteit en excellentie. Waar ‘begroting’, ‘tekort’ en ‘overheidsschuld’ woorden zijn die ernstig genomen worden. Waar uitdagingen op de langere termijn op het gebied van energie, defensie, klimaat, mobiliteit of onderwijs zonder taboes beslecht worden. Waar wie bevoegd is, ook verantwoordelijkheid neemt. Mét een visie en binnen een redelijke termijn. Waar politici moeilijke beslissingen nemen én verdedigen. Waar mensen massaal aan de slag zijn, waar ondernemen een tweede natuur is en waar zorg voor elkaar hoog op de agenda staat.

Alleen is dat land verder weg dan ooit. Het verschil in visie tussen noord en zuid in België staat al jaren een duidelijke marsrichting in de weg. De onafgebroken meningsverschillen over zowat elk strategisch onderwerp en de eindeloze discussie over wie de strategie mag bepalen, wie aan het roer mag zitten en wie op de knoppen mag duwen verlammen elke vooruitgang. Dit land is in zijn huidige vorm uitgewoond. Al meer dan tien jaar slagen we er nauwelijks in regeringen te vormen. Een constante was er wel: overheidstekorten zover het oog kon zien en budgettaire cadeaus op elk niveau van de overheid. Wie hier en nu geen heldere keuzes kan maken, moet geld lenen van de volgende generatie.

De regering die we krijgen zal alle tegenstellingen nog verder op scherp zetten. We beleven de zwaarste economische crisis in generaties en zitten ondertussen met een ongezien overheidstekort. Het antwoord wordt een gigantische belastingaanslag op wie werkt, spaart, onderneemt, waarde creëert of eigenaar is. Lees: een belasting die voor meer dan driekwart betaald zal worden door Vlaanderen. Allemaal om heel veel wensdromen te realiseren die zelfs in goede economische tijden nauwelijks betaalbaar zijn.

Definitief eindspel
Er is maar één conclusie: het definitieve eindspel voor België is ingezet. De volgende verkiezingen worden een referendum over het voortbestaan van Vlaanderen als een onderdeel van België. De partijen die van België houden, staan klaar om met een nieuwe regering België te redden. We moedigen ze aan dat vooral te doen - we hopen dat ze slagen. Maak van België de volgende vier jaar de modelstaat in Europa. Maak een digitale overheid en een plan voor meer en betere infrastructuur en veel meer mensen aan de slag. Trek veel meer buitenlandse investeringen aan, ga vooruit in internationale rankings en word het onderwerp van lovende artikels in The New York Times, The Economist of Financial Times. Doe dat en je zal elke eis tot Vlaamse autonomie zien verdampen.

Wie meer Vlaamse autonomie eist, moet de lat hoog leggen. Autonomie kan nooit een doel op zich zijn. Een beter bestuurde regio wel. Elke andere poging om ons land efficiënter te maken is de afgelopen decennia gestrand. Gewoon 'beter doen dan Brussel en Wallonië' is evenmin een plan. Dat is een zwaktebod. We hebben zowel in België als in Vlaanderen een heel reactieve bestuurscultuur - we doen alleen dingen als ze echt onvermijdelijk zijn. We komen vaak veel te laat. Hoog tijd voor een schoktherapie. Laat Vlaanderen aansluiten bij zowat het meest succesvolle en best bestuurde land in de Europese Unie. Onze noorderburen.

In 2030 is het 200 jaar geleden dat onze wegen en die van Nederland definitief scheidden. Misschien kunnen we 200 jaar later die vergissing ongedaan maken. Onhaalbaar? Utopisch? Beide beschrijvingen gelden net zozeer voor elke poging de afgelopen jaren om België structureel sterker te maken. Laten we kiezen voor een aansluiting bij Nederland. Beter de lat te hoog leggen en ze niet halen, dan de lat te laag leggen en ze wel halen.