‘Democratie en mensenrechten passen niet bij elkaar’, vindt prof. dr. Cees Hamelink

De relatie tussen democratie en mensenrechten lijkt natuurlijk, maar in de praktijk blijkt het een slecht huwelijk. De twee passen niet echt bij elkaar. Daarom zouden we de democratie moeten vervangen door een oikologie en teruggaan van groot- naar kleinschaligheid, vindt prof. dr. Cees Hamelink.

Dèmos is Grieks voor ‘volk’ en ‘-cratie’ is afgeleid van het Griekse woord kratein, dat ‘heersen’ betekent. In een democratie zou het volk dus moeten regeren, maar dat is al lang niet meer zo, volgens Hamelink: “Het volk wordt geregeerd door politieke en industriële elites, en in een parlementaire democratie door vertegenwoordigers, die vooral hun eigen partijbelang dienen.”

Maar zelfs al zou het volk regeren, dan moeten we elkaar niet beheersen. In plaats daarvan zouden we moeten praten om gezamenlijk tot oplossingen te komen. Kratein moet daarom vervangen worden door logos, ‘woord’. In de grootschalige samenlevingen waarin we vandaag de dag leven, wordt dat echter steeds moeilijker. We moeten terug naar kleinschalige basisgemeenschappen, vindt Hamelink. “In een huis wordt niet geregeerd, maar gezamenlijk beslist. Daarom moeten dèmos inruilen voor oikos, dat ‘huis’ betekent. Zo komen we tot een oikologie in plaats van een democratie. Alleen dan kunnen we de mensenrechten – goed voor elkaar zorgen – nog redden.”