Johan Op De Beeck: Leopold II - Het Hele Verhaal (Klara Podcast Aflevering 1)

‘Hij is zo onbeheersbaar en kribbig als men zich maar kan indenken. Niet te begrijpen, want noch zijn moeder, noch zijn vader is zo.’ Dit schrijft Leopold I over zijn zoon in een brief aan zijn nicht Queen Victoria in 1844. Hij heeft een vermoeden dat in zijn 9-jarige zoon een hooghartige, zelfs donkere natuur schuilt.

6 jaar eerder omschreef Leopold I zijn zoon al als ‘een klein tirannetje’. De kleine Leopold is dolgelukkig wanneer zijn familieleden hem als ‘Monseigneur’ en de bedienden hem als ‘Hoogheid’ aanspreken. Ook wanneer hij opgroeit blijkt hij een moeilijk kind te zijn: lui, hooghartig, wispelturig, soms gewelddadig en vaak onhandelbaar. Zijn leraars en opvoeders drijft hij regelmatig tot wanhoop. De koning maakt zich ernstige zorgen over het vadsige karakter van zijn troonopvolger en vooral over diens bedroevende leerresultaten. Toch zijn er twee zaken waarvoor de jonge prins een bijzondere belangstelling heeft : aardrijkskunde en politiek.

Het overlijden van koningin Louise Marie in 1850 is een zware slag voor Leopold. De gevoelskloof met zijn vader wordt er alleen maar wijder door. Het is vooral met de burggraaf Edward Conway en diens vriend Jules van Praet, de kabinetschef van de koning, dat hij een vertrouwelijke band heeft.

Naarmate de jonge Leopold zijn 18de levensjaar nadert, gaat de koning zich meer en meer met de opvoeding van zijn zoon bemoeien. Om van hem een echte staatsman te maken, is er nog veel werk aan de winkel. Hij tracht hem te onderwijzen in ingewikkelde staatskwesties zoals de delicate evenwichtsoefening die België moet onderhouden tussen het Verenigd Koninkrijk en het Franse Keizerrijk van Napoleon III. Zijn zoon toont zich op dit vlak weldegelijk leergierig en slim.
Marie Henriëtte van Oostenrijk

Op 22 augustus 1853 trouwt de 18-jarige Leopold in Brussel met aartshertogin Marie Henriëtte van Oostenrijk. Het is een goed uitgekiende zet op het vlak van huwelijkspolitiek maar op persoonlijk vlak is het een mismatch van formaat. Leopold, vol van eigendunk en koninklijke sérieux, vindt zijn echtgenote maar knorrig en onbeleefd. Terwijl de liberaal en ruimdenkende Marie Henriëtte haar man enggeestig en onverdraagzaam vindt. Bovendien lijken de pasgehuwden niet te begrijpen wat er van hen verwacht wordt : elkaar leren waarderen, maar vooral ook een troonopvolger verwekken. De hulp van ervaringsdeskundige Queen Victoria wordt ingeroepen om hen te leren hoe de vork precies in de steel zit. De huwelijksreis gaat dus naar Londen.
Veldtocht tegen Nederland

Een jaar na zijn huwelijk heeft de hertog van Brabant gevonden wat hij nodig heeft: een uitweg uit zijn huiselijke miserie en een doel in het leven. Dat doel is niets minder dan het veroveren van nieuw gebied voor het jonge België. Plots blijkt de prinselijke nietsnut een man met een visie te zijn. De plannen die hij bij zijn vader Leopold I op tafel legt zijn zeer concreet en tot in de puntjes voorbereid. Hij heeft een complete veldtocht tegen Nederland uitgetekend en een plan voor de annexatie van aangrenzende ‘katholieke’ provincies. Hij wil weer Belgisch maken wat ooit Belgisch was, en in één beweging door Nederland te dwingen om zijn overzeese kolonies aan België af te staan. Leopold I fronst de wenkbrauwen maar staat er niet meteen weigerachtig tegenover. Het plan wordt pas afgeblazen wanneer ze geen diplomatieke steun vinden bij de internationale grootmachten.

1854 : een tweede huwelijksreis voert het jonge echtpaar van Venetië over Rome naar Egypte. Leopold heeft er weinig oog voor de antiquiteiten, maar des te meer voor de zakelijke opportuniteiten. Hij ziet meteen de ongekende mogelijkheden van het Suezkanaal dat er volop in aanbouw is. In een brief aan het thuisfront laat hij weten;

"Ik heb slechts één doel en één verlangen, namelijk mezelf praktisch te instrueren, de wereld en zijn bewoners leren kennen. Er zullen momenten komen waarop deze kennis me van nut zal zijn."

Volg Johan Op De Beeck op Twitter: https://twitter.com/johanopdebeeck

Volg op Twitter: https://twitter.com/BasedCongo

Koop Boek: https://www.standaardboekhandel.be/p/leopold-ii-9789463962094

#JohanOpDeBeeck #LeopoldII #HetHeleVerhaal